Systemy oddymiania w centrach logistycznych to jedna z kluczowych instalacji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ludzi i mienia. W przypadku pożaru, to właśnie sprawne oddymianie decyduje o widoczności na drogach ewakuacyjnych, skuteczności działań ratunkowych i ograniczeniu strat materialnych. Niestety, projektowanie i eksploatacja tych systemów obarczona jest wieloma błędami, które – choć często wynikają z pozornej oszczędności – mogą prowadzić do katastrofalnych skutków.
W tym artykule omówimy najczęstsze błędy projektowe i wykonawcze w zakresie systemów oddymiania w halach magazynowych i logistycznych oraz wskażemy, jak ich unikać, by spełnić wymagania przepisów i zapewnić realne bezpieczeństwo.
1. Niedoszacowanie powierzchni oddymiania
Jednym z najczęstszych błędów jest zaprojektowanie zbyt małej powierzchni czynnej oddymiania (klap dymowych) względem objętości hali. Zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi i normą PN-B-02877-4, powierzchnia czynna oddymiania powinna wynosić co najmniej 1,5% powierzchni chronionej.
Konsekwencje:
- nieskuteczne usuwanie dymu,
- utrudniona ewakuacja i akcja gaśnicza,
- niezgodność z wymaganiami straży pożarnej i ryzyko negatywnej opinii w projekcie budowlanym.
Rozwiązanie: Przeprowadzenie analizy CFD (symulacja przepływu dymu) oraz precyzyjne określenie zapotrzebowania na klapy oddymiające jeszcze na etapie koncepcji.
2. Brak integracji z systemem SSP
Oddymianie powinno być zintegrowane z systemem sygnalizacji pożaru (SSP). To SSP odpowiada za automatyczne uruchomienie klap, wentylatorów oraz sterowanie centralą oddymiania.
Błąd: system oddymiania zaprojektowany jako niezależny, bez komunikacji z SSP.
Skutki:
- opóźnienie reakcji w przypadku pożaru,
- konieczność ręcznego uruchamiania oddymiania,
- brak automatyzacji działań ratunkowych,
- możliwa odmowa odbioru obiektu przez PSP.
Rozwiązanie: Zintegrowane projektowanie SSP i systemów oddymiania, najlepiej przez jedną firmę lub we współpracy projektantów.
3. Błędne rozmieszczenie klap oddymiających
W wielu przypadkach klapy oddymiające montowane są w sposób nieoptymalny: zbyt blisko ścian, pod elementami konstrukcyjnymi lub w strefach martwego powietrza.
Efekty:
- zaburzony przepływ dymu,
- zjawisko zawirowań i cofania dymu,
- nieskuteczność systemu mimo poprawnych parametrów projektowych.
Jak uniknąć błędu? Projektowanie w oparciu o modelowanie przestrzenne (3D) oraz konsultacje z inżynierem ochrony przeciwpożarowej.
4. Niewydolna wentylacja kompensacyjna
Usuwanie dymu wymaga jednoczesnego doprowadzenia świeżego powietrza – tzw. wentylacji kompensacyjnej. Błąd polega na braku lub niewłaściwym doborze otworów kompensacyjnych.
Skutki:
- brak ciągu naturalnego,
- dym gromadzi się w strefie przebywania ludzi,
- klapy nie działają skutecznie.
Zalecenie: Projektowanie układu oddymiania w powiązaniu z systemem napływu powietrza – otwory w bramach, żaluzje dolne, napowietrzanie mechaniczne.
5. Niewłaściwa konserwacja i brak testów
System oddymiania musi być testowany i konserwowany zgodnie z wymaganiami prawa budowlanego i normą PN-EN 12101.
Najczęstsze zaniedbania:
- brak testów klap i wentylatorów,
- zużycie siłowników lub zerwane linki uruchamiające,
- brak przeglądów dokumentowanych protokołem.
Skutki:
- brak reakcji w sytuacji zagrożenia,
- ryzyko odpowiedzialności karnej zarządcy,
- utrata ważności odbioru PPOŻ lub certyfikacji ISO.
Co robić? Zlecać regularne przeglądy firmie posiadającej uprawnienia oraz prowadzić ewidencję testów i napraw.
6. Pomijanie analizy scenariuszy pożarowych
Scenariusz pożarowy określa sposób działania wszystkich systemów w obiekcie na wypadek pożaru – w tym moment aktywacji oddymiania, kolejność uruchomienia wentylatorów i interakcje z SSP oraz oświetleniem ewakuacyjnym.
Błąd: brak scenariusza lub jego nieuwzględnienie w projekcie oddymiania.
Konsekwencje:
- chaos w działaniu systemów,
- brak zgodności z projektem wykonawczym,
- problemy podczas odbiorów technicznych.
Rozwiązanie: Wspólne opracowanie scenariuszy pożarowych przez projektanta SSP, oddymiania i eksperta ds. ochrony przeciwpożarowej.
Podsumowanie: bezpieczeństwo logistyczne zaczyna się od poprawnego projektu
System oddymiania w centrum logistycznym to nie tylko obowiązek formalny – to realne narzędzie ratujące życie i chroniące wielomilionowe inwestycje. Błędy projektowe wynikają często z braku koordynacji, niedoszacowania lub chęci cięcia kosztów.
Jeśli zarządzasz obiektem logistycznym lub jesteś odpowiedzialny za jego projekt – zadbaj o pełną zgodność z przepisami, ale też o praktyczną skuteczność systemu. Niepalni Sp. z o.o. oferuje kompleksowe wsparcie w projektowaniu, audycie i przeglądach systemów oddymiania.
📧 kontakt@niepalni.pl | ☎ +48 510 950 457
